Na czym polegają badania profilaktyczne dla pracowników?

Żaden pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego, stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Dlatego wszyscy pracownicy podlegają badaniom profilaktycznym. Zgodnie z art. 229 ust. 4 Kodeksu pracy, w ramach profilaktyki zdrowotnej przeprowadza się badania wstępne, okresowe i kontrolne. Na czym polegają poszczególne badania i kiedy należy je przeprowadzać?

Obowiązki pracownika i pracodawcy

Profilaktyczne badania lekarskie pracowników to jeden z podstawowych czynników, który ma wpływ na to, czy pracodawca może dopuścić pracownika do wykonywania pracy. Zgodnie z art. 211 Kodeksu pracy, przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest także obowiązkiem pracownika, dlatego odmowa wykonania badań profilaktycznych wiąże się z konkretnymi konsekwencjami. Jeśli pracownik odmawia poddania się badaniom, pracodawca nie ma prawa dopuścić go do pracy. Jeżeli pomimo braku badań, pracodawca dopuści pracownika do wykonywania zadań, zgodnie z kodeksem podlega karze grzywny. Ponadto brak aktualnego zaświadczenia zdrowotnego może zostać uznany za bezpośrednią przyczynę wypadku, jeśli do takiego dojdzie w czasie pracy. 

Badania profilaktyczne określone w Kodeksie pracy

W ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej przeprowadza się badania wstępne, okresowe i kontrolne, które wykonuje się na zlecenie pracodawcy. Badaniom wstępnym podlegają osoby przyjmowane do pracy, pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe. Zakres badań jest uzależniony od zajmowanego stanowiska. Pracownicy administracyjno-biurowi oprócz badań ogólnolekarskich i laboratoryjnych powinni wykonać badania okulistyczne – z uwagi na długotrwałą pracę z komputerem. Pracownicy budowlani – w zależności od specyfiki stanowiska oraz różnych czynników niebezpiecznych i uciążliwych, mogą zostać skierowani na spirometrię, RTG klatki piersiowej, test koordynacji ruchowej, badanie EKG. Ważna jest ponadto konsultacja okulistyczna, laryngologiczna i neurologiczna. Podobny zakres badań powinni wykonać magazynierzy i pracownicy produkcji, zwłaszcza pracujący na trzy zmiany. Wszyscy pracownicy podlegają również okresowym badaniom lekarskim. Przeprowadza się je w odstępach czasu wskazanych w zaświadczeniu lekarskim. W przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega kontrolnym badaniom lekarskim. Muszą je przechodzić również pracownicy zatrudnieni w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub też pyłów zwłókniających.