Kiedy należy przeprowadzić badania okresowe?

Wykonywane w ramach medycyny pracy badania wstępne i badania okresowe są podstawowymi czynnikami do tego, żeby dopuścić lub wykluczyć pracownika z możliwości wykonywania danego rodzaju pracy. Okresowe badania pracowników są ważne do tego, żeby móc mieć pewność, że nie istnieją żadne przeciwwskazania do tego, żeby pracownik mógł pracować w danych warunkach. Więcej na temat okresowych badań pracowników napisaliśmy w dzisiejszym wpisie na blogu Przychodni medycznej Medan w Jarocinie.

Na czym polegają badania lekarskie pracowników?

Badania diagnostyczne w ramach medycyny pracy mają na celu sprawdzenie, czy nie istnieją żadne przeciwwskazania do tego, żeby pracownik mógł wykonywać przekazane mu w miejscu pracy obowiązki. Obowiązek pilnowania terminów badań wstępnych i badań okresowych w ramach medycyny pracy spoczywa na pracodawcy. Zakres przeprowadzanych podczas wizyty w gabinecie medycyny pracy badań zależy od rodzaju i miejsca wykonywanej przez pacjenta pracy. Zgodnie z kodeksem pracy, pracodawca nie ma prawa dopuścić pracownika do wykonywania obowiązków bez uzyskania od niego aktualnego orzeczenia lekarskiego, w którym jest wykazany brak istniejących przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.

Każda firma, która zatrudnia pracowników w ramach umów na pracę, powinna mieć podpisaną umowę z przychodnią lekarską, w której przyjmują lekarza specjalizujący się w medycynie pracy. Dzięki temu pracodawca w razie potrzeby w każdej chwili może dać pracownikowi skierowanie na wykonanie odpowiednich badań wstępnych lub okresowych.

Jakie są rodzaje badań pracowników w ramach medycyny pracy?

W ramach medycyny pracy wykonywanych jest kilka rodzajów badań. Do najważniejszych z nich są badania wstępne, badania okresowe i wykonywane w specjalnych sytuacjach badania kontrolne.

Badania wstępne u lekarza medycyny pracy są przeprowadzane u pracowników, którzy dopiero zostali przyjęci do pracy oraz u pracowników, którzy zostają przeniesieni na inne stanowisko, na którym istnieją inne czynniki szkodliwe dla zdrowia lub zupełnie inne warunki uciążliwe. Badania kontrolne są z kolei obowiązkowo wykonywane u pacjentów, którzy wrócili z długiego – trwającego przynajmniej 30 dni – zwolnienia lekarskiego.

Na czym polegają i jaki jest cel badań okresowych?

Okresowe badania lekarskie pracowników to jeden z najważniejszych rodzajów badań medycyny pracy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami kodeksu pracy, obowiązkowi wykonywania badań okresowych podlegają wszyscy pracownicy na etacie, bez względu na to, jaki jest charakter pracy i jakie są z nim związane czynniki szkodliwe dla zdrowia. Decyzję o tym, jak szybko badanie powinno zostać powtórzone, podejmuje lekarz medycyny pracy, patrząc na rodzaj pracy i na stwierdzony stan zdrowia pacjenta.

W przypadku osób, wykonujących pracę, które nie wiążą się dla nich z żadnym zagrożeniem, badania okresowe medycyny pracy powinny być wykonywane raz na 5 lat, chyba ze lekarz w wystawionym orzeczeniu wskaże inaczej. W niektórych zawodach, które wiążą się z dużym obciążeniem dla zdrowia pracowników, badania są wykonywane dużo częściej, czasami nawet raz na 1-2 lata.

Kto odpowiada za organizację badań i jakie są konsekwencje ich pominięcia?

Zorganizowanie badań okresowych to obowiązek pracodawcy, wynikający bezpośrednio z przepisów Kodeksu pracy. To on wystawia skierowanie, wskazuje stanowisko oraz czynniki szkodliwe lub uciążliwe, na które pracownik może być narażony. Badania wykonywane są przez placówki medycyny pracy, z którymi firma ma podpisaną umowę. Często obejmują nie tylko podstawową konsultację lekarską, ale również dodatkowe badania diagnostyczne lub specjalistyczne, zależnie od rodzaju pracy. Cały proces powinien być starannie udokumentowany – zarówno skierowania, jak i orzeczenia lekarskie przechowuje się w aktach osobowych pracownika.

Zaniedbanie obowiązku przeprowadzenia badań wiąże się z konsekwencjami. Jeśli pracownik podejmuje obowiązki służbowe bez aktualnego orzeczenia lekarskiego, to pracodawca naraża się na poważne kary finansowe podczas kontroli Państwowej Inspekcji Pracy. Co więcej, w razie wypadku przy pracy, nawet jeśli jego przyczyna nie ma związku ze stanem zdrowia, może dojść do sytuacji, w której pracodawca ponosi odpowiedzialność cywilną lub karną. Dla samego pracownika brak ważnych badań oznacza formalny zakaz wykonywania pracy. W takiej sytuacji zostaje on odsunięty od stanowiska i nie przysługuje mu wynagrodzenie za czas nieobecności, dopóki nie przedstawi aktualnego orzeczenia lekarskiego.

Brak aktualnych badań może mieć również poważne konsekwencje dla ubezpieczeń od wypadków. W razie kontroli ZUS, w sytuacji braku aktualnego orzeczenia lekarskiego, zakład może zakwestionować wypłatę świadczeń. Jeżeli natomiast dojdzie do wypadku przy pracy, brak ważnych badań może skutkować uznaniem pracodawcy za winnego niewłaściwego nadzoru nad pracownikiem. W związku z tym warto pilnować terminów badań pracowników.