Jakie badania dla pracownika z orzeczeniem o niepełnosprawności?

Orzeczenie o niepełnosprawności nie oznacza, że dana osoba nie może wykonywać obowiązków zawodowych. W zależności od rodzaju pracy i zaawansowania schorzeń pracodawca musi jednak dopełnić kilku ważnych kwestii. Jedna z nich dotyczy badań, na które należy skierować pracownika z orzeczeniem. Jak przedstawia się temat weryfikacji okresowej? Na jakie badania należy skierować zatrudnioną przez nas osobę? I czy ma ona prawo odbywać wizyty w czasie przewidzianym na wykonywanie obowiązków? Na te i inne pytania odpowiadamy w naszym artykule.

Badania okresowe a niepełnosprawność

Jak się okazuje, osoba niepełnosprawna (także osoba posiadająca orzeczony stopień niepełnosprawności) może wykonywać swoje obowiązki jeśli poddania się profilaktycznym badaniom lekarskim, które są standardową procedurą w przypadku osób ubiegających się o zatrudnienie. Jeśli wynik konsultacji ze specjalistą będzie pozytywny, czyli jeśli nie zostaną określone przeciwwskazania do wykonywania określonych obowiązków, osoba może rozpocząć pracę. Oczywiście do obowiązków pracodawcy należy uwzględnienie ograniczeń wynikających z faktu niepełnosprawności, a także zapewnienie szkolenia BHP.

Należy jednak pamiętać, że zgodnie z art. 229 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy oraz rozporządzeniem Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy, pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikom trzy rodzaje badań: wstępne, okresowe, kontrolne. Co to oznacza? Przede wszystkim oznacza to, że pracodawca powinien trzymać się ustalonych terminów i nie może według własnego uznania kierować osoby zatrudnionej na dodatkową weryfikację stanu zdrowia. Nie znajdujemy tu także wzmianki o tym, że po dostarczeniu orzeczenia o niepełnosprawności należy przeprowadzić dodatkowe badania. Należy bowiem pamiętać, że główną podstawą jest dostarczone orzeczenie, które ma swoją określoną datę aktualności.

Z drugiej jednak strony w czasie wykonywania obowiązków może dojść do zdarzenia, które zmienia stan zdrowia danego pracownika. Mówimy o tym m.in. wyroku Sądu Najwyższego z 18 grudnia 2002 r. (sygn. akt I PK 44/02, OSNP 2004/12/209), gdzie podkreślono, że orzeczenie lekarskie wydane w ramach badań profilaktycznych traci ważność w przypadku sytuacji, które mogą wskazywać na zmianę stanu zdrowia pracownika. Oznacza to, że gdy pracownik przedstawia orzeczenie o stwierdzonym umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, pracodawca może rozważyć skierowanie go na odpowiednie badania. 

Badania a czas pracy

Inne ważne pytanie brzmi: co zrobić w sytuacji, gdy osoba zatrudniona, która posiada orzeczenie o niepełnosprawności chce skorzystać z dnia wolnego i przeznaczyć go na specjalistyczne badania lekarskie? Okazuje się, że osoba ze stwierdzonym znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności ma prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Celem takiego działania może być:

• wykonanie badań specjalistycznych,
• przeprowadzenie zabiegów leczniczych lub usprawniających,
• uzyskanie zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy.

Co ważne, powyższa zasada obowiązuje jeśli czynności nie mogą być wykonane poza godzinami pracy, przy czym wymiar zwolnień jest nieograniczony. Podstawą prawną jest w tej kwestii art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.). 

Jakie badania wykonać?

W przypadku skierowania pracownika na badania lekarskie warto podać przyczynę tego działania np. tworząc notatkę dotyczącą przedłożenia orzeczenia o niepełnosprawności. Pozwoli to specjaliście na lepsze zrozumienie sytuacji i zwrócenie uwagi na konkretną dziedzinę. Należy także określić rodzaj pracy oraz podać podstawowe czynności, a także sposób i czas ich wykonywania.

Jeśli szukasz gabinetu, w którym Twoi pracownicy będą mogli szybko i zgodnie z najwyższymi zasadami wykonać badania okresowe, sprawdź naszą ofertę. Zakres przeprowadzanych przez nas czynności różni się w zależności od stanowiska.

Główne obszary to:

• pracownicy administracyjno-biurowi, w tym pracownicy działu sprzedaży i obsługi klienta, informatycy, sekretarki, księgowi, których głównym narzędziem pracy jest komputer; w tym przypadku kluczowe znaczenie mają badania okulistyczne, a także badania ogólnolekarskiego, w tym badania laboratoryjne (morfologia, analiza moczu),
• pracownicy budowlani w tym murarze, tynkarze, monterzy czy brukarze, którzy narażeni są na szkodliwe czynniki, takie jak hałas, obsługa maszyn, praca w pyle; istotne badania to spirometria, RTG klatki piersiowej, test koordynacji ruchowej, badanie EKG, konsultacja okulistyczna, laryngologiczna i neurologiczna, a także pomiar glukozy we krwi,
• magazynierzy i pracownicy produkcji, których praca często odbywa się w godzinach nocnych; główne badania to badanie poziomu cukru we krwi, a także inne dopasowane do występujących czynników uciążliwych.